Populacja Azji Środkowej gwałtownie wzrosła w ciągu ostatnich trzech dekad, przekraczając 79 milionów ludzi, ze średnim rocznym wzrostem o milion tylko w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Eksperci ONZ przewidują dalszy wzrost, przewidując populację przekraczającą 100 milionów do 2050 roku.
Na koniec 2023 roku Uzbekistan ma populacje 36,7 miliona, Kazachstan 20 milionów, Tadżykistan 10 milionów, Kirgistan 7,1 miliona i Turkmenistan 7 mln .
W Uzbekistanie gęstość zaludnienia wynosi 82 osoby na kilometr kwadratowy, co oznacza wzrost o 1,8 osoby w porównaniu z rokiem poprzednim (80,2 osoby) i znaczny wzrost o 20,7% w ciągu ostatniej dekady (67,9 osób w 2013 roku).
Na kolejnych miejscach plasuje się Republika Kirgiska z 34,6 mieszkańcami, Tadżykistan z 72,3 osobami i Turkmenistan z 12,9 osobami na kilometr kwadratowy. Kazachstan ma jedną z najniższych gęstości zaludnienia na świecie, wynoszącą zaledwie 7,3 osoby na kilometr kwadratowy.
Region Azji Centralnej pozostaje jednym z najmłodszych na świecie, ze średnią wieku populacji wynoszącą 27,6 lat, podczas gdy w Kazachstanie liczba ta wynosi 31,8.
Analitycy Euroazjatyckiego Banku Rozwoju podkreślają potencjał Azji Środkowej, której PKB wynosi około 347 miliardów dolarów, a liczba ludności przekracza 80 milionów. Z ich ustaleń wynika, że w ciągu ostatnich dwóch dekad Azja Centralna doświadczyła znacznej ekspansji gospodarczej, a PKB wzrósł czterokrotnie w ujęciu realnym.
Od 2000 r. liczba ludności wzrosła 1,4-krotnie, a w ostatnich latach roczna stopa wzrostu wyniosła prawie 2%. Ich zdaniem wzrost demograficzny przyczyni się do rozwoju gospodarczego krajów Azji Centralnej. Rosnąca populacja regionu stanowi znaczący rynek i rozwijającą się siłę roboczą. Obecny rozkład kategorii wiekowych sugeruje nadchodzący wzrost siły roboczej.
W ciągu ostatnich 20 lat średnioroczne tempo wzrostu gospodarczego krajów Azji Centralnej wyniosło 6,2%. Dla porównania, kraje rozwijające się odnotowały stopę wzrostu na poziomie 5,3%, podczas gdy średnia światowa wynosiła 2,6% rocznie. Wzrost przychodów z eksportu, przekazów pieniężnych od pracowników migrujących oraz wolumenu bezpośrednich inwestycji zagranicznych przyczyniły się do zwiększenia dochodów gospodarstw domowych i zmniejszenia ubóstwa.
Obroty zagranicznego handlu towarami w regionie osiągnęły w 2021 r. 165,5 mld USD, co oznacza sześciokrotny wzrost w ciągu ostatnich dwóch dekad. Wzajemna wymiana handlowa rozwija się w szybszym tempie w porównaniu z handlem zagranicznym. Wielkość skumulowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) z krajów trzecich szacuje się na 211 mld USD, co oznacza ponad 17-krotny wzrost w ciągu ostatnich 20 lat.
Jednak pomimo tych pozytywnych wskaźników niektóre kraje Azji Środkowej stoją w obliczu wyzwań, takich jak przedłużająca się izolacja, odległość od głównych ośrodków gospodarczych i brak dostępu do morza, co nadal negatywnie wpływa na atrakcyjność regionu dla międzynarodowych inwestorów. Poziom BIZ w relacji do PKB, z wyłączeniem inwestycji w sektorach surowcowych, jest niższy od wartości średniej światowej, co wskazuje na niedoinwestowanie w krajach Azji Środkowej.
Eksperci podkreślają konieczność skutecznej polityki demograficznej w celu złagodzenia obciążeń ekonomicznych i ubóstwa związanych ze wzrostem liczby ludności. Wzywają rządy do nadania priorytetu rozwojowi kapitału ludzkiego, poprawie standardu życia oraz promowaniu edukacji i możliwości zatrudnienia.
